Innolation: Onderzoekers & Ontdekkers

Remco (00:00)
Voor de delen van meditatiesessies, eiswaren en voldoende stappen zetten per dag zijn in een studie met grote groep mensen natuurlijk heel moeilijk te bewijzen en überhaupt ook moeilijk uit te voeren. Maar eigenlijk op persoonsniveau is het heel makkelijk om daarmee te experimenteren.

Remco van Riet (00:21)
We houden allemaal van reizen en op vakantie gaan, maar genieten we van de reis van het leven. Ik ben Remco, innovator en wereldreiziger en dit jaar neem ik jullie mee op reis in een wereld van experimenteren, ja zeggen en doen. We bewandelen nieuwe paden.

We klimmen bergen, vinden rust aan het water en staan soms op de rand van de afond. Wees niet bang op te struikelen, dat hoort erbij. Ontmoet elke week een nieuwe gids die ons inspireert om wel de volgende stap te zetten. Samen doorbreken we vizieuze cirkels en bevrijden we onszelf van de automatische piloot. We ontdekken de essentie van innovation, een manier van leven waar vrijheid en productiviteit samen komen. Ga je mee op avontuur?

Remco (01:00)
Vandaag heb ik Rohit bij me zitten. Hij is cardiothoracal chirurg in opleiding. We hadden drie jaar geleden zijn PhD in onderzoek naar heart rhythmusdornissen. Maar als je nou net als ik denkt, wat is cardiothoriacaal? Rohit weet veel van een gezond hart en gezonde longen. Bijna onze belangrijkste organen, dus het lijkt me erg waardevol om daar meer over te leren. De medische wereld heeft een stempel van binnen de lijntjeskleuren, niet voor nieuwe. Maar zelf heb je meegewerkt aan de studie die ontschipubliceerd is.

En daar hebben jullie gekeken hoe virtuele reality ingezet kan worden bij pijn - en angstbehandelingen. Ik denk het een leuk onderwerp om daarmee te starten, ook moderne technologie. Hoe is dat onderzoek gegaan? Wat is daar uitgekomen? Dankjewel Remco voor deze introductie en voor de uitnodiging. En met name ook voor de zieke introductie. Want cardiothoracal chirurg is niks anders dan hart -long chirurg.

Dat is klopt, ik ben een heart longs chirurg in opleiding in het Leidsinghevers Sterrenmedicincentrum. Ik heb recent wat studies gedaan over future reality. En vanuit, precies wat je net zei, vanuit oudsher is medische zorg heel relatief conservatief. Je ziet de afgelopen jaren toch wel meer technische ontwikkelingen die ons helpen om beter te worden als arts enerzijds.

Maar ook om patiënten beter te informeren over de behandeling die ze krijgen of de mogelijke bijwerkingen. En daarbij speelt angst ook een hele grote rol. Angst vooraf al voordat je naar het ziekenhuis komt belegd? Ja, allerlei typen angsten. Voor ons is het dagelijkse koek, meer operaties op een dag. Maar voor patiënten kan ik me voorstellen dat het een lifetime event is. Zeker bij patiënten die...

levenslangen heel gezond zijn geweest. En die komen dan opeens bij de cardioloog. En de cardioloog zegt, ja, al uw bloedvaten van het hart zitten bijna dicht. Dus we moeten daarvoor opereren. Een open -hart operatie. Dat kan best heftig overkomen voor zo 'n patiënt. Dus ik kan me voorstellen, en dat hoor ik ook in de praktijk terug, dat die patiënten toch met een bepaalde stress en angst toeleven naar het moment dat ze bij ons in het ziekenhuis komen voor de informatiegesprek. Dat ze vertellen wat we gaan doen, et cetera.

Dat is een hele grote gedeelte preoperatief, waar patiënten moeten dealen met angst en stress. En uiteraard ook postoperatief, als je uiteindelijk op de afteling ligt. Het lichaam is net aan de hardlongmachine geweest, dus we moeten weer een nieuw vaarwater gaan vinden. Een stabiel vaarwater, dus de bloeddruk is nog niet helemaal stabiel, die kan in de ochtend hoog zijn en dan in de middag weer wat lager.

Dat geeft een soort interne angst bij mensen. En wat ook een rol speelt is dat na een hartoperatie, patiënten vaak hartritmstoornissen kunnen krijgen in ongeveer 30 -40 procent. Nou, je moet je voorstellen, dan lig je dus in een bed en op een gegeven moment heb je het gevoel alsof je een soort marathon aan het lopen bent. Terwijl je gewoon stil ligt. Terwijl je gewoon stil in bed ligt. En dat zijn allemaal momenten, zowel voor als na de operatie.

waarbij we met Future Reality hebben ook bewezen dat we met Future Reality de angst en de stress kunnen verminderen bij patiënten. Kan ik me inbeelden dat iemand vooraf dan door minder Future Reality eigenlijk al in de operatiekamer ligt? Of wat gebeurt er in die digitale omgeving? Ja, zeker. Dat is één onderdeel daarvan. Dus we kunnen patiënten allereerst informeren door voorbeelden te laten zien, plaatjes, laten zien welke ziekte beeld hebben ze.

zodat er dan awareness is bij die mensen van het is inderdaad ook echt heftig want die kan het ze vertellen maar als je patiënten dingen vertelt door er ook een plaatje bij te hangen dan blijft dat veel beter hangen dan dan het gesprek met mij bijvoorbeeld. Zeker als je die ervaring al vooraf hebben al hebben ze natuurlijk niet de echte ervaring dat draagt nog meer bij aan bewustwording van wat in de wachten staat. Zeker, zeker. Dus enerzijds bewustwording van de ziekte die ze hebben en daarnaast ja, afhankelijk van wat voor moduli's je maakt in VR.

kan je je patiënten natuurlijk illustreren van hoe ziet dat eruit. En om je een heel simpel voorbeeld te geven, je hebt een bepaalde view van een bepaalde ruimte. Dus als je aan mij vraagt hoe ziet een operatiekamer eruit, dan is dat vaak vanuit de plek van de chirurg of van de chirurg in opleiding, omdat ik daar vaak sta. Maar je moet je voorstellen, als jij in zo 'n operatiekamer ligt op zo 'n tafel, dan kijk je dus tegen het plafond met allerlei lampen, links en rechts van je allemaal grote machines.

Allemaal mensen met een mondkapje op, met een blauw pakje. Dat geeft denk ik een enorme, het is een hele andere belevenis. En door patiënten dat van tevoren al te laten ervaren, hoop je dat ze ten tijd van de operatie minder stress en minder angst hebben. Duidelijk, want je zegt zelf al, voor jullie is het dagelijkse koek voor zo 'n patiënt inderdaad misschien iets wat eenmalig voorkomt. Je zegt ook, virtual reality helpt jullie ook weer bij de bewustwording.

als arts zijnde van hey ik kan weer me verplaatsen in perspectief van de patiënt omdat die bekijkt alles net vanuit een vanuit een andere hoek letterlijk en figuurlijk natuurlijk ja ja zeker prachtig ja ja en de reiswereld noemen dit customer journey van wat zijn de touchpoint die een klant heeft in een bepaalde klantreis maar eigenlijk is dit de patient journey van wat zijn de processen die de klanten moeten doorlopen om bij jullie uiteindelijk natuurlijk op de operatie tafel te komen en vervolgens hopelijk in te zetten op een op een goed herstel ja

Ja, zeker. Daar doen we het allemaal voor. En of dat nou inderdaad wat je net zegt in de medische wereld is, of in de bedrijfswereld, Nou, het is gewoon even plaatsen in de klant of in de patiënt. Dat is altijd belangrijk, denk ik, voor iedereen die met mensen werkt. Ja, meen je het? Je begon van de wereld, nou, je ziet er wat conservatiever uit van oorsprong. Hoe komt het dat daar nu in shift?

is dat je steeds meer technologie toepasse in je werk? Ja, kijk, enerzijds komt dat denk ik door de wetgeving. Kijk, als jij een bedrijfje hebt en je wilt een nieuwe technologie toepassen, dan kan je dat natuurlijk heel makkelijk doen. En in het ziekenhuis met patiënten komt daar natuurlijk heel veel wetgeving en regels bij kijken, dus dat zorgt voor wat vertraging, wat denk ik ook goed is. Je moet wel bepaalde evidence hebben voordat je iets gaat toepassen in de kliniek. En ik denk ook gewoon de awareness. Kijk, wij werken...

Ja, volle dagen in het weekend, door de nacht, in het ziekenhuis. Het zijn vaak lange dagen. En als jij steeds vanuit dezelfde keuken eet, dan op een gegeven moment weet je ook niet wat er nog meer bestaat. Dus juist die samenwerking met andere vakgebieden, wat we de afgelopen jaren steeds meer en meer zien, dat is denk ik een belangrijke key geweest om dit soort nieuwe innovaties toe te gaan passen in de praktijk.

En dat is denk ik een hele mooie ontwikkeling die we de afgelopen jaren zien. En dat is niet alleen binnen de cardio en de longsurgie, maar ook op andere vakgebieden zien we dat veel meer en meer. Is dat ook echt een shift in het zijn van een arts dat technologie kan jou ondersteunen? Gaat jou niet vervangen? Want dat is er ook een bepaalde angst dat vaak mensen hebben van oh zeker met de laatste ontwikkeling, het griep van ei, ga ik mijn baan houden? Maar dat voor jullie het echt een mooie ondersteuning kan zijn om jou als arts...

meer tijd er aan te geven op patiënten en echt te doen waar jullie goed in zijn.

Ja, ik ben het helemaal met je eens. Ik moet zeggen dat in het ziekenhuis er denk ik niet heel veel angst is dat dit soort technologieën ons gaan overnemen. Maar inderdaad meer als aanvilling dan als vervanging.

En ook als het gaat om administratieve taken die je moet verrichten, dat is ook natuurlijk hoge druk. Je hebt een hoge druk bij de patiënt zijn, op operaties en dan ook de last daarnaast. Helpt dat ook? Kan technologie daarbij ook helpen? Ja, zeker. Ik heb uiteindelijk gesudeerd om arts te worden en nu dan om hart -lomstjeroog te worden. En dat wil je dan natuurlijk...

Dat wil je de grootste gedeelte van je tijd doen en daar komt uiteraard wat administratie bij kijken, dat is niet gek. Maar patiëntenzorgen staat voor mij en voor iedereen in de zorg op nummer 1. Alleen doordat er een hele grote administratieve last is, kom je daar gewoon niet heel de tijd aan toe. Dus je spreekt een patiënt, vervolgens moet je terug naar de computer om exact te noteren wat er allemaal is besproken. Dat zou je met allerlei nieuwe technologieën natuurlijk kunnen vergemakkelijken.

En daar zit denk ik ook heel veel winst. Om een ander voorbeeld te geven, ik kan niet een bandje opzetten voor patiënten die ik ga opereren. Stel je voor dat ik een poly heb waarbij ik tien patiënten ga zien die we gaan opereren. Ik kan niet voor alle tiende patiënten dezelfde video of hetzelfde bandje laten afspelen en ze vertellen wat we gaan doen. Maar bijvoorbeeld het gesprek bij de verpleegkundige die ze meer vertelt over...

logistieke dingen rondom de operatie, welke afdelingen zitten, welke verdieping. Dat soort dingen kan je natuurlijk wel in een VR video weergeven. En het is zelfs mogelijk om in VR een soort een bijeenkomst te organiseren. Dus dan geef je al die 10 % in bril. En die zitten in een virtuele omgeving. En in die virtuele omgeving krijgen ze dus...

instructies over wat ze te wachten staan, over de logistieke dingen rondom de operatie. En dat kan je natuurlijk wel in een fragment of in een VR module opnemen en dat gewoon naar voren laten komen. Ja, en dan hoef je dus niet een verpleegkundige tien keer hetzelfde verhaal te laten doen. En dan kan je dus allemaal in tien minuten in één keer aan alle patiënten tegelijkertijd laten zien.

Dus dat geeft een enorme winst en daarmee speel je dus die verpleegkundige de rest van de dag vrij om bijvoorbeeld op de afdeling te helpen. Ja, dat is zeker wat je zegt, mooie winst en de menselijkheid vanuit de mens daar is dan weer meer tijd voor in plaats van dat je als mens het bandje bent wat eenzelfde verhaal moet laten terugkomen. Ja, en dat geeft dan voor ons op de polykliniek, dus je hebt erg wat meer tijd om echt samen met die patiënt te hebben over het ziektebeeld en want dat verschilt natuurlijk wel per patiënt.

Dus dat kan je natuurlijk niet homogéén in een video transleren naar de patiënt. Dus dat moet je wel één op één uiteraard vertellen. leggen zichzelf bij jou neer. En die vinden het vaak ook fijn om zo 'n giver gesproken te hebben. En daar moet je ook gewoon de tijd voor nemen, vind ik. En dat maakt het ook heel mooi. Want je ziet ze voor de operatie, je hebt het over.

De aandoening, maar ook een beetje over wat voor persoon het is, wat die meneer of vrouw doet in het dagelijks leven en waar ze weer naartoe willen in het dagelijks leven. Want daar doen we het natuurlijk voor. Ja, want je zei ook al even kort voordat we begonnen met opnemen. Je kijkt ook echt naar de patiënt, levensreis. Wat heeft iemand doorlopen in zijn of haar leven? Voor ons, de operatie is enerzijds een taak, maar je hebt te maken met de mens. Het is niet lovende bandwerk. Krijg je daardoor ook...

meer tijd om echt daarbij stil te staan bij de persoon die bij jou op de operatie tafel komt te liggen? Ja, zeker. Dat vind ik ook heel belangrijk. Dus als ik een patiënt spreek voor de operatie, dan gaat het niet alleen over de operatie, maar probeer ik ook een beetje de achtergrond van de patiëntvormen naar boven te halen. Om je een voorbeeld te geven, elke patiënt is anders. Dus de ene keer opereer ik...

Iemand die in het bedrijfsleven werkt, de andere keer een vluchteling. Dus elke patiënt is anders en elke patiënt heeft een eigen unieke verhaal. En ook de vragen die zo 'n patiënt stelt, daar zit een bepaalde achtergrond achter. De ene patiënt vraagt me hoe groot is de kans dat ik dit overleef? Die patiënt wil dan graag in leven blijven, die is bang voor de dood. Maar bijvoorbeeld zo 'n vluchteling die hier alleen zit terwijl zijn familie en kinderen nog...

in zijn vaderland zitten. Voor hem kan zo 'n vraag een hele andere betekenis hebben. Ik had laatst zo 'n patiënt en die vertelde mij, die vroeg me dezelfde vraag van hoe groot is de kans dat ik deze operatie overleef? En nadat hij een antwoord van mij had gekregen, zei hij van ik ben niet bang voor de dood, maar ik zit met een hele grote verantwoordelijkheid, want mijn kinderen en mijn vrouwen zitten in mijn vaderland en ik moet voor hun zorgen, ik wil ze uiteindelijk hierheen halen.

Dat zijn meeningsdiensten mooie verhalen die in zo 'n patiënt zitten. En daar doe je het voor. Ja, door hun te helpen om die kans te geven om hun leven beter voor te kunnen zetten. Ja, en zo 'n hulpvraag is bij elke patiënt net wat anders. De een die wil 100 worden en de ander die doet het om zijn familie hierheen te houden. Dat zijn totaal twee verschillende dingen.

En ik moet zeggen dat speelt dan op een gegeven moment ook wel een rol. Want we kunnen niet garanderen dat zo 'n grote operatie altijd goed gaat. En als er dan iets gebeurt, dan nou zo 'n operatie, een complicatie bijvoorbeeld, dan weegt dat ook mentaal mee. Want je weet iets meer dan alleen een naam en een geboortedatum in een patiëntnummer. En dat maakt het in het begin ook best moeilijk mentaal. Want je hebt iemand uitgebreid gesproken, je weet waarvoor die hier is.

Je hebt er als team alles aan gedaan om die meneer te helpen, maar toch gebeurt er iets wat je wel hebt besproken, wat wel kan gebeuren bij zo 'n operatie. Maar dat persoonlijke aspect, het verhaal rondom de patiënt, speelt dan best wel een grote rol en dan neem je het begin ook gewoon mee naar huis. Dat is een proces, dat is iets wat je in het van je carrière natuurlijk voornamelijk mee moet dealen.

Dat is een leerproces, dat hoort bij ons zak.

En als we even kijken naar de praktische kant, we zeggen ook vaak voorkomingsbeten en genezing, wat betekent voor jou een gezond hart en gezonde longen? Ja, dat is een hele brede vraag. Kijk, je hart en je longen zijn hele belangrijke organen en er zit ook best wat reserves in. Dus het kan best wel een ene tijd duren in het leven.

totdat je erachter komt van, ik heb last van mijn longen.

Er is ook heel veel interactie tussen beide organen. Dus als het iets minder goed gaat met het hart dan merken dat longen dat vaak en andersom. Want ze zijn een onderdeel van de kleine en grote circulatie van het lichaam. Want het zuurstoffer armenbloed dat komt in het hart, wordt naar de longen gepompt, wordt daar zuurstofferrijk en komt vervolgens terug in de linkerkant van het hart en wordt naar de rest van het lichaam begonnen.

En als er ergens in die schakel iets niet goed is en door een bepaalde ziekte of een ziekte die daardoor zorgt voor een obstructie waardoor het hart meer moet pompen, dus die moet tegen een hogere druk pompen, dan merk je dat het hart daarop gaat inleveren op een gegeven moment. Dus je hart en longen dat zijn eigenlijk woordjes en zusjes die het eigenlijk samen moeten gaan doen.

En als we dan even individueel bekijken van wat... Weet sporten is ook vaak goed voor het hart. Kan ook goed zijn voor de longen, qua ademhaling. We wensen tegenwoordig een tal van coaches online te vinden die ons meenemen in goed voor jezelf te zorgen. Hoe kijk jij daarnaar?

over een ijsbad om jezelf te activeren of je zegt over inhalen door de neus en uithalen door de mond. Wat geloof jij van de tips en tricks die ons vaak verteld worden? Het probleem is dat er heel veel dingen worden verteld op internet op basis van bijvoorbeeld een studie of een ervaring van iemand. In de medische literatuur is er eigenlijk weinig evidence of weinig voldoende evidence omdat...

in de praktijk voort te schrijven aan een patiënt. Daarmee wil ik niet zeggen dat er geen positieve effecten van kunnen zijn. Maar er moet wel voldoende evidence zijn voor mij om uiteindelijk op een briefje te schrijven. Twee keer per dag een koude douche. En dat is er momenteel niet. Of niet voldoende in onze... Of exact voor die situatie. Exact, ja. Maar ik geloof wel dat er positieve effecten zijn van dit soort dingen. Bijvoorbeeld de ademhaling.

We beginnen met de koude douche. Door koude douche gebeuren er wel bepaalde veranderingen in het lichaam. Er komen bepaalde hormonen vrij. De bloedvaten in je lichaam moeten opeens gaan werken. Omdat het heel koud is, krijg je op bepaalde plekken dat bloedvaten open gaan staan. En door de temperatuurreactie op het lichaam gaan bepaalde bloedvaten weer samenknijpen. Je wordt alert. Ja, je wordt alert. Het is een soort training van je bloedvaten.

En daardoor krijg je ook een soort reactie van het lichaam. Dus je krijgt hormonen die vrijkomen. Je krijgt noravraniline, dat vrijkomt. En dat is een soort activatie van een bepaald gedeelte van je zenuwstelsel. Het zenuwstelsel kan je opdelen in twee delen. Je hebt het parasympathische deel, dat eigenlijk je een beetje rustig houdt. En aan de andere kant heb je het sympathische zenuwstelsel. Dat is het gedeelte wat je juist opjagt.

Dat noemen ze ook wel de Fight or Flight System. En dat wordt geactiveerd tijdens het douchen. Tijdens koud douchen. Dus als je een koude ijsbad neemt, dan krijg je een enorme activatie van je autonomisering stelsel. En dat kan gunstige effecten hebben. Maar je ziet ook dat sommige mensen daar licht in doorslaan door elke dag een ijsbad te nemen of gezien hun bepaalde vorm van leven dat ze niet heel de tijd geactiveerd moeten zijn.

Je creëert ook heel veel energie terwijl je soms misschien in je rustsysteem moet zitten. Ja, nee, helemaal me eens. En precies wat je zegt, sommige mensen slaan erin door, maar blijkbaar werkt het voor die persoon, want die doet het omdat hij zich daar goed bij voelt. En dit soort dingen moet je inderdaad op patientele doen, dus voor de een kan het heel goed werken, en voor de ander misschien niet, dus je moet het gewoon uitproberen. Als je daar...

Als er geen redenen zijn om dat niet te doen vanuit je huisarts of vanuit de cardioloog die je behandelt. Bijvoorbeeld na zo 'n hartoperatie is het zeker niet aan te raden omdat het lichaam sowieso een beetje van slag is. Als je dan een koude douche gaat nemen en die bloedgaten gaan alle kanten op. Dus de een gaat die van verwijderen, de andere knijpt zich samen. Dan kan je enorme bloedluchtschommelingen krijgen. Dus het is niet voor iedereen aan te raden, maar voor gezonde mensen die...

waarbij we vanuit medisch perspectief geen contraindicaties om te doen. Kan je het zeker proberen en kijken of inderdaad de release van dat soort hormonen, of dat voor jou positief uitwerkt. Ja, scherp om daar inderdaad goed naar te kijken, gezien je eigen situatie. Als we dan hebben over ademhaling, iedereen zegt frisse neus halen buiten is altijd goed. Wat kan de medische wereld ons daarover vertellen dat het ook aantomaar werkt? Of wat weet jij vanuit jou?

Van jouw perspectief op dat stuk dat het stukje lopen goed is qua beweging, frisse lucht voor herbeleef, ademhaling en een goede circulatie van goede zeurstofbronnen die je binnen krijgt? Ja, je moet goed voor je lichaam zorgen. Kijk, als jij een nieuwe BMW koopt dan zorg je er ook voor dat de jaartjes wordt gekeurd. Je zorgt dat er geen krasje opkomt. Je lichaam is je grootste bezit en daar moet je gewoon goed voor zorgen. Dat betekent niet dat je alleen moet bewegen, maar ook gewoon op je voeding moet letten.

genoeg voedingssupplementen binnenkrijgt, genoeg vitamines, dat je gevarieerd eet, schrijf van vijf. Dus dat is een heel belangrijk onderdeel, want je kan wel genoeg bewegen om, en elke dag een handeling maken door het kwark omdat je zoveel mogelijk zuurstof wilt, maar als je uiteindelijk in je bloed niet de juiste producten hebt om het te transporteren, dan heb je daar niks aan. Dus je moet op alle pilaren moet je eigenlijk inzetten en beweging is een heel belangrijk onderdeel daarvan. Er zijn ook heel veel studies over verschillende recente, grote studie.

en verschenen in de British Journal of Sports Medicine, waarbij ze bijna een ton patiënten hebben vervolgd, prospectief. Dus dat is een studie waarbij je niet de confounding factors hebt van een studie waarbij je terugkijkt in de tijd. En daar hebben ze die patiënten vervolgd en gekeken naar de hoeveelheid stappen die ze zetten en of dat daarmee ook een reductie geeft in cardiovasculare...

complicaties en ziektes. Dus we denken aan een hart - en vaatziekte overkomst. Exact, hart - en vaatziekte. En dan komen we inderdaad uit dat als je ongeveer 4 .000 5 .000 stappen per dag zet, dat je dan al een vermindering krijgt van die kans op hart - en vaatziekte. En de grens op echt de maximale reductie staat ongeveer op 10 .000. Dat is ook het getal wat in een aantal andere, in heel veel boeken en op internet heel vaak wordt.

wordt genoemd van 10 .000 stappen per dag, dan heb je minder kans op harteffatie. Dus dat is ontzettend belangrijk en ik moet zeggen, dat zeg ik ook altijd tegen mijn patiënten, wij doen in een paar uur de operatie, maar daarna moet u het zelf gaan doen. En het is ontzettend belangrijk om uiteindelijk te gaan letten op al die nieuwe omleidingen die u krijgt, op de nieuwe hartklep die u krijgt. Want als u daarna niet goed omgaat met dat soort factoren, ja dan heeft u over een aantal jaar weer die klachten.

Net zoals wat je zei met de auto, je hebt de nieuwe motorolie gekregen of je hebt even getankt. Maar vervolgens moet je opnieuw tanken of je moet opnieuw voor jezelf blijven zorgen om het ook wat uiting te laten komen. Ja, helemaal bij eens. En wat ik daar nog aan wil toevoegen is dat er ook een hele grote component kan zijn van genetische factoren die invloed hebben op de ziekte die je hebt. En dat zijn factoren die daar heb je geen invloed op.

Dus als jij gunstige factoren hebt dan kan je je ouders en grote ouders daarvoor bedanken. Maar je kan daar op dit moment niks aan doen. Dus als jij factoren hebt, genetische factoren hebt, waardoor je heel snel hart - en vaatziekte krijgt. Dan kan je elke dag een marathon lopen, maar dan zou je dat uiteindelijk toch wel gaan krijgen. Maar kan je de kans niet minimaliseren door specifieke voeding te letten toch op bepaalde manier de kans verkleinen?

Of in ieder geval wel even uitstellen dat die ziekte jouw kant op komt, dat je niet op je 40's krijgt, maar op je 50's. Ja, zeker. Dus daar wil ik inderdaad naar toe. Dus als jij een patiënt bent waarbij je op zeer jonge leeftijd al hart - en vaatziekte hebt, terwijl je eigenlijk voor jou doen, en op basis van wat we allemaal net hebben besproken, heel gezond hebt geleefd. En je weet bijvoorbeeld dat je ouders ook op hele vroege leeftijd hart - en vaatziekte hadden. Dan zit er waarschijnlijk een hele belangrijke familiaar component in.

En dan weet je ook, kijk dat is iets waar je tenminste op dit moment niks aan kan doen. Misschien in de toekomst dat we met geneetse modificatie daar iets aan kunnen doen. Maar je hebt die gene of je hebt ze niet. Je hebt de gunstige gene of je hebt de minder gunstige gene. En wat je dan wel kan doen, je moet dan kijken welke factoren er zijn en waar je wel een invloed op hebt. En dat is inderdaad voeding, bewegen.

net een beetje over ademhalingsoefeningen. Dat zijn allemaal dingen waar je wel mee kan oefenen. Dat betekent niet dat iedereen dat moet doen. Maar je kan wel checken voor jezelf of het voor jou werkt. Want uiteindelijk wil je een bepaalde levensstijl die je voor de lange termijn, en met lange termijn wil ik eigenlijk de rest van je leven, kunt gaan doen en kunt gaan volhouden. Dat is eigenlijk het belangrijkste. En dat gezonde levenstijl geeft je ook weer energie terug. Dat je meer kan doen in het leven.

Je kan ontdekken, bezig zijn met waar je nog meer energie gaat in een soort van opaarts en spiraal. Dat is ook het effect van sporten, van ademhalingsoefeningen of van een ijspad. Je krijgt daardoor een bepaalde release van hormonen waardoor je juist meer energie krijgt. Ja, prachtig. We gaan even een terugkerend element spelen binnen de Delelezie Podcast. Het is Money Wheel.

We gaan nog even een heat uitmaken of... En dat is de stress paradox. Je had het net al even over Fire or Flight. Misschien jij ook zelf wel in je eigen rol hebben, we hebben het allemaal druk. Zonder stress zou dat nog niks doen. Te veel stress leidt ook tot al van problemen. Hoe kijk jij naar stress? Enerzijds naar je patiënten toe, maar ook voor jezelf waarin je lange nachtships moet rijden. Om dat voor jezelf ook te balanceren.

Ja, dat verschilt denk ik per persoon. De ene kan daar wel heel goed mee hendelen, de andere wat minder goed. Voor mij is stress iets wat je scherp houdt. En ik moet zeggen, in ons vakgebied, de hart - en longsjuris, dat zijn ook best wel grote operaties waarbij er van alles kan gebeuren, grote bloeden in. Daar leren wij eigenlijk in de praktijk ook een beetje mee dealen.

om in dat soort situaties rustig te blijven en de controle te bewaren en dat geldt denk ik voor iedereen in het dagelijks leven. We hebben in de huidige maatschappij denk ik genoeg redenen om gestrest te raken. Eerderzijds kan het financieel zijn of op sociaal gebied. Nou, er zijn genoeg dingen waarvan je gestrest kan worden in het dagelijks leven.

De kunst zit er me denk ik in om de balans te bewaren en te proberen ook je momenten te pakken en je rust te nemen en dat kan door of beweging of door mediteren. Nou dat zijn allemaal mogelijkheden om die balans gezond te houden en dat is voor elk persoon anders. En ja voor mij, kijk ik weet dat als ik op werk ben dat ik dan gewoon gefocust ben op de operaties, op onze presenten die we moeten opereren, de presenten die op de intens verkeer liggen.

Zodra ik thuis ben moet ik dat afsluiten en moet ik voor mezelf ook even tot rust komen. Leuke dingen doen. En die afwisseling moet je voor jezelf een beetje maken. En dat proberen wij ook te doen. Zodra ik thuis ben dan proberen we thuis gewoon niet over werk te praten. En dit gefaceerd te doen. Dus ook met enige regelmaat gewoon even een weekje weg of een weekendje weg.

Dat zijn allemaal dingen die denk ik heel belangrijk zijn om die balans zo gezond mogelijk te houden. Ja, eigenlijk vijf van alle tips die jij je patiënten geeft voor een gezonde levensstijl. Wat zijn er drie die je zelf ook altijd probeert toe te passen? Nou, ik moet zeggen dat ik niet alles wat ik zelf doe, bijvoorbeeld ik doe zelf ook aan mediteren. Ik vind het lezen geweldig, voor het slapen gaan. En met name mediteren, voor het slapen gaan. Dus even tot rust komen, even...

Alles afsluiten, even een stapje terug te nemen. Dat helpt bij mij, omdat ik dan gewoon even alles kan relativeren. En als ik dat niet doe dan merk ik dat ik steeds met mijn mind in die drukte zit. Dan blijf je erin zitten en een dag of twee merk je dat niet. Als ik dat een hele week niet heb gedaan dan merk ik aan het einde van de dag wel van oké, ik heb niet even een moment genomen voor mezelf. Ik ben steeds onrustig.

Ja, dat is gewoon zo voor mij. Ik vind het belangrijk om na zo 'n lange dag even tot rust te komen en even te genieten. Even alles wat je overdag hebt gedaan, alle stref op werk, alles wat je op werk hebt gedaan, om dat even opzij te parkeren en even op te laden. En achter je te laten.

Dat je het echt af kan sluiten vanuit de werkdag. Je moet heel veel met je mind, met je hoofd besluiten, rationeel denken. Maar ook de andere kant van je zijn naar voren te laten komen. Ja, zeker. En dat werkt natuurlijk niet voor elke patiënt. Vaak merk je tijdens zo 'n gesprek als mensen daar behoefte aan hebben dan begin je daar het gesprek over. Maar het belangrijkste wat ik eigenlijk vertel aan mijn patiënten na zo 'n operatie is dat ze gewoon...

Ja, ook moeten genieten van het leven. Uiteraard moet ze goed gaan zorgen voor zichzelf. Dus jaarlijks even bij de huiszorgers, even een controle op een controle stel, de bloeddruk. Dus dat zijn factoren waar we het net over hadden. Factoren waar je invloed op hebt. Dat je die zo goed mogelijk controleert. Maar je moet het ook weer niet te serieus nemen allemaal. Je moet het wel gewoon lekker blijven genieten van het leven. Balance tussen moeten en mogen. Exact. Ja, omdat je zelf zo erg mediteren bezig bent.

Vind je het dan ook als arts interessant om te weten wat het medisch bewijs Wat zijn de laatste ontwikkelingen op dat gebied naar mediteren? Zijn er recente ontwikkelingen waar je van weet? In papers die aantonen wat de voordelen zijn? Ja, het probleem met dat soort studies, er zijn wel een aantal studies. Ik weet niet exact hoeveel studies er zijn, maar op elk vakgebied weet ik wel dat er onderzoek hiernaar wordt gedaan. Maar er zijn zoveel confounding factoren.

Als je zo 'n studie bijvoorbeeld ergens op zet en je vraagt om mensen die mee willen doen, dan zijn er altijd bepaalde type mensen die daarop afstappen. Daarnaast komt kijken dat er allerlei patiënteigenschappen zijn die daar ook invloed op hebben. Dus het is heel moeilijk om daar echt evidence voor te vinden, denk ik, vanuit de medische literatuur. En dan zeg ik toch altijd tegen patiënten, jij moet kijken wat voor jou werkt.

Als de patiënten daar specifiek naar vragen, dan zeg ik, dit zijn allemaal opties. Meld je aan bij een sportschool of als je boodschappen gaat doen pak je je auto niet voor de stoep, maar straks verderop. Dan kom je net wat meer aan je stappen toe. Uiteindelijk moet degene zelf gaan kijken, werkt het voor mij? En dan weer niet voor de korte termijn. Want we hebben er uiteindelijk allebei niks aan als het een weekje goed gaat.

Maar je moet juist de elementen selecteren waarvan je denkt, dat is iets wat bij mij past. Dat is iets wat ik de rest van mijn leven kan gaan doen. Waar mijn lichaam voordelen vanuit.

Remco (30:02)
Je haalt zelf voordelen uit naar meditatie. Ademhaling door je neus is ook bij sporten maar ook bij mediteren vaak belangrijk. Kan je daar vanuit medisch perspectief nog wat aan toevoegen? Zijn daar bepaalde inzichten? Zeker. De manier waarop je adem haalt heeft uiteindelijk effect op je zenuwstelsel. En dat heeft weer effect op je brein. Dus als je heel snel gaat ademhalen dan geeft dat een soort stressreactie voor het brein.

En daardoor gaat het brein nog meer stresshormonen aanmaken. En we weten vanuit onderzoek dat bij een normale inademing, krijg je een activatie van je sympathische zenuwstelsel. Dat is het gedeelte van je zenuwstelsel dat eigenlijk je lichaam actief houdt. Dus waar we het net over hadden, de fight of flight system. En tijdens een expiratie krijg je juist activatie van de nerveus vagus. De zenuw die...

voorzorg dat je lichaam rustig blijft en dat je kalmer in balans bent. En die balans is heel belangrijk. En we weten vanuit de medische wereld dat als zo raar die balans verstoord is, dat er bepaalde ziektebeelden kunnen optreden zoals een hoge bloeddruk, maar ook heart rate bestoornissen. En het is wel leuk om daar iets verder over te vertellen. Ik heb tijdens mijn promotieonderzoek onderzoek gedaan hoe ik...

dat zenuwstelsel die balans tussen beide systemen kan proberen te herstellen en daarmee ritmestoornissen kan voorkomen. Er is namelijk een zenuw van de nervus vagus die de huid rondom het oor inneveert en door die zenuw te stimuleren krijg je dus activatie van de nervus vagus, omdat het een zijdrake is van die nervus vagus. Dus ik heb tijdens hartoperaties bij patiënten via het oor die zenuw gestimuleerd en vervolgens heb ik metingen gedaan op het hart.

En wat we zagen, dat als je die presenten stimuleert via het oor, dat er op het hart effecten te zien zijn van die stimulatie. Positieve effecten die er te stimuleren zijn? Ja, positieve effecten die eigenlijk de kans op een hartritmastoonis kunnen verlagen. En dat kan je dus enerzijds doen met een oorklip, dus echt zo 'n tens -apparaat die je aansluit op je oor met een clipje waardoor die dan stimuleert.

Maar je kan dat dus ook doen met ademhaantoefeningen. Dat kan iedereen testen. Zet je vinger even op je pols en voel je hartritme. En als je dan heel diep inademt, dan merk je aan het einde van de inademing dat je hartslag omhoog gaat. En dan doe je een hele diepe uitademing. En dan merk je als het is, dan voel je met je vingers aan je pols dat je hartritme ook trager wordt.

En als je het niet goed kan voelen, kan ik me voorstellen, Dan kan je het ook met je smartwatch testen. En die variatie in je hartslag gebonden aan je ademhaling, dat is een gezonde variatie. En dat noemen ze ook wel Heart Rate Variability. En dat is een teken van een gezond, autonom zinuwstelsel.

Dus die twee systemen waar we het net over hadden, die zijn dan in balans. En als die heart rate for variability daalt, dan zien we dat die daling van die heart rate for variability, zien we vaker bij patiënten die heart effatie te hebben. En is daar ook nog eens over te zeggen, de mensen die vaak weer mond ademen, heeft dat nog bepaalde effecten?

Dat weet ik eigenlijk niet zo zeer, maar ik kan me wel voorstellen dat als je via je mondadem haalt, dat je dan heel snel je in - en je uitademing hebt gedaan. Dus je hebt niet die verlengde uitademing die het lichaam rust kan geven door stimulatie van die nervsvagus.

Heel dit proces, die balans, die is heel belangrijk en die kan je dus met mediteren en met ademhalingsoefeningen proberen om die balans te herstellen of die balans goed te houden. Prachtig om zo die balans te zien, ook tussen de medische wereld en het samenkomen vanzelf kijken wat voor je werkt.

Remco (33:53)
Bijvoorbeeld nu gaat het om ijsbaden. En in dit geval mediteren. Dat je ook kan zien van, al werkt het. Het is moeilijk aan te tonen in een beper. Het kan wel degelijk benefits opleveren voor een persoon. Als diegene er maar op een goede manier kan omgaan. En het echt onderdeel kan maken van zijn of haar leven.

Ja, dat is denk ik de essentie. Je moet het uiteindelijk onderdeel maken van jezelf. En ze zeggen weleens, om gezond te blijven moet je dingen eten die je normaal niet eet. Of je moet dingen gaan doen waar je geen zin in hebt. Dat is dan weer het extreme. Je moet niet compleet gaan overslaan daarin. Maar je moet echt de dingen selecteren die bij je passen. Of je denkt, dit ga ik de rest van mijn leven volhouden.

Prachtig, ik denk heel waardevol inzicht voor alle lijstenaars. Ik wil je bedanken voor je komst. Ik wil je ook een keer vanuit de medische wereld meer blik krijgen op iedereen die ons volgt. Soms in een ijsbad zit, elke ochtend toen de koude douche staat, aan het hardlopen is, aan het sporten.

Remco (34:53)
Blijf vooral experimenteren en we zijn volgende week weer terug. Geniet van de reis!

Remco van Riet (34:59)
Inno -lation, een manier van leven waar experimenteren voor verrassingen zorgt. Wat is jou voor een experiment?